موضوع ارگونومی :

ارگونومی شغلی تلاش میکند تا با بازبینی سیستم های کاری ، آنها را در جهت کاهش استرسهای حرفه ای تغییر دهد .

اصول ارگونومی در صنعت :

  1. طراحی تغییر ، جایگزینی و نگهداری تجهیزات برای ارتقای بهره وری ، زندگی کاری و کیفیت تولید
  2. طراحی و تغییر فضاهای کاری و جانمایی کاری برای سهولت و سرعت عملیات خدمات و نگهداری
  3. طراحی و تغییر روشهای کاری شامل اتوماسیون و تخصیص وظیفه بین اپراتور و ماشین
  4. کنترل فاکتورهای فیزیکی (گرما ،سرما،صدا،ارتعاش ،نور) در محل کار برای تولید بهتر و ایمنی کارکنان

     

    فاکتورهای استرس در محیط های کار :

    هر محیط کاری فاکتورهای استرس مخصوص خود را دارد. در زیر فاکتورهای استرس شناخته شده در محل کار آمده است .

  5. پیچیدگی و تعدد ابزارهای مورد استفاده در محیط کار
  6. وضعیتهای محیطی غیر طبیعی (گرما ، صدا ، ارتعاش ، روشنایی ، مواد سمی و …)
  7. بار کاری فیزیکی و فکری

    نتایج بکارگیری ارگونومی

    موارد زیر تعدادی از نتایج بکارگیری اصول ارگونومی در محل کاراست .

  8. درک تاثیر مخصوص نوع کار روی جسم کارکنان و کارایی شغلی شان
  9. پیش بینی پتانسیل اثرات طولانی مدت (یا تجمعی ) کار روی جسم کارکنان
  10. ارزیابی تناسب محل کار و ابزارها برای کارگران جهت انجام کار
  11. بهبود بهره وری و آسایش کارگران توسط (تطبیق کار برای شخص ) یا تطبیق شخص برای کار نتایج این قبیل تلاشها دستیابی به بهترین هماهنگی میان قابلیتهای کارگر و نیازمندیهای شغل است .

 

بیومکانیک

بیومکانیک ترکیبی از فیزیک مهندسی (مکانیک ) ، آنتروپومتری و پایه علوم پزشکی (بیولوژی و فیزیولوژی ) که از طریق ریاضی مرتبط گشته اند . آن قوانین فیزیکی را برای توصیف پدیده های بیولوژیکی بدن انسان استفاده میشود . اصول بیومکانیک جهت مطالعه پاسخهای بدن انسان به بارها و استرس هایی که در محیطهای کاری بر آن قرار میگیرد، میباشد .

مطالعه عملکرد ارگانیسمهای انسان توسط استرسهای کار ماهیچه ای تحت تاثیر قرار میگیرد.

پاسخهای فیزیولوژیک ناشی از کار فیزیکی شامل سیستمهای ماهیچه ای اسکلتی و قلبی عروقی میباشد.

 

  1. ضربان قلب
  2. اکسیژن مصرفی

بررسی فیزیکی کارگر و ابزار ، ماشین آلات و مواد به نحوی که کارایی بهینه داشته و کمترین آسیبها متوجه شخص گردد اختلالاتی را که بدلیل عدم تطابق قابلیتهای فردی و نیازمندیهای شغلی وجود دارد را به حداقل میرساند و از بروز یک اختلال اسکلتی –عضلانی پیشگیری مینماید .

 

  1. پیشگیری از بیماریها و اختلالات ناخواسته و غیبت
  2. طراحی بهینه ایستگاههای کاری
  3. بهترین استفاده از انرژی تلاش کاری
  4. بهترین استفاده از منابع و قابلیتهای کارگر

 

  1. استفاده بهینه از انرژی که باعث کارایی بیشتر میگردد
  2. دوره های منظم کار و استراحت که باعث بهره وری بیشتر میگردد
  3. حذف خستگی که باعث افزایش کیفیت کار میشود .

خستگی ناشی از کارعبارتست از ضعف و ناتوانی در تمامی حرکات بدن بطوریکه این نوع خستگی در صنعت بصورت خستگی عضلانی (جسمی ) و خستگی روحی (روانی ) ظاهر میشود .

 

  1. خستگی چشمی
  2. خستگی کل بدن
  3. خستگی فکری
  4. خستگی عصبی
  5. خستگی مزمن
  6. خستگی ناشی از بهم خوردن ریتم روز و شب

    عوارض خستگی

    1. کاهش توجه
    2. کاهش دریافت
    3. کاهش سرعت عملکرد فیزیکی و ذهنی
    4. کاهش دقت و افزایش اشتباه
    5. مصرف انرژی بالا جهت ثابت نگهداشتن راندمان
    6. احساس خستگی ، گیجی ، و تحریک پذیری

انواع خستگی

خستگی ناشی از کار

جنبه های اقتصادی ارگونومی

جنبه های بهداشتی ارگونومی

بیومکانیک حرفه ای

ارزیابی توانایی کاری

فیزیولوژی کار :

ارگونومی بعنوان رشته ای از علوم که با بدست آوردن بهترین ارتباط میان کارگران و محیط کاری شان ، مرتبط است تعریف میشود . ارگونومی با ارزیابی قابلیتها و محدودیتهای انسان (بیومکانیک و آنتروپومتری ) ، استرسهای کاری و محیطی (فیزیولوژی کار و روانشناسی صنعتی ) ، نیروهای استاتیک و دینامیک روی بدن انسان (بیومکانیک )، احتیاط (روانشناسی صنعتی ) ، خستگی (فیزیولوژی کار و روانشناسی صنعتی )، طراحی و آموزش و طراحی ایستگاه کاری و ابزارها (آنتروپومتری و مهندسی )، سر و کار دارد. بنابراین ارگونومی از خیلی از علوم و مهندسی تشکیل یافته است .